İşte Sakarya’nın unutulmaya yüz tutmuş köyleri ve o köylerde yaşan geleneklerden bazıları:
1. Darıcık Köyü - Geyve
Darıcık, Geyve'nin en eski köylerinden biri.
Burada yaşam, büyük ölçüde tarım ve hayvancılıkla devam ediyor. Ancak belki de bu köyü özel kılan, hala iç içe geçmiş aile bağları ve kışa hazırlık kültürünün devam ediyor olması.
Özellikle kış hazırlığı zamanında, salça yapımı, yaprak sarması gibi gelenekler hâlâ büyük bir coşku ile yaşatılıyor. Kadınlar bir araya gelir, sabahın erken saatlerinde köyün ortak alanlarında toplandıkları gibi akşamları da her türlü geleneksel yemeği yaparak birbirlerine sunuyorlar.
“Sürekli dışarı çıkıp alışveriş yapmazdık, her şey köyde yetişirdi. Şimdi ise tarımda makineler devreye girdi ama o eski komşuluk ilişkileri kaldı” diyor 70 yaşındaki köylü Hasan Yılmaz.
2. Malkoçlar Köyü - Akyazı
Malkoçlar, yüzyıllardır süregelen geleneksel kır kahvaltıları ile ünlüdür. Özellikle köy kahvaltısı için birçok kişi köye akın eder. Fakat bu kahvaltı sadece yiyecekleriyle değil, aynı zamanda toplanma, birlikte vakit geçirme ve sohbet etme kültürünün de bir parçasıdır.
Köydeki herkesin bir araya geldiği bu kahvaltı, eskiye dayalı bir kültürün simgesidir. Ancak zamanla yerini, dışarıdan gelen modern işletmelerin kahvaltı salonlarına bırakmıştır.
“Dünya değişiyor ama biz burada hala o eski kahvaltıları yapıyoruz. Kızım artık öğlen 12’de kahvaltı yapmak yerine restoranlara gitmek istiyor” diyor köyün ileri yaştaki en büyüklerinden Zeynep Hanım.
3. Büyüksakarya Köyü - Pamukova
Pamukova’nın en eski köylerinden biri olan Büyüksakarya, el dokuma ürünlerinin hala üretildiği birkaç yerden birisidir.
Burada yaşayanlar, sabahları içki şişelerinden yapılmış el tezgâhlarında hala dokuma yaparlar. Ancak bu, yalnızca iş değil, bir yaşam biçimi ve gelenek olarak devam etmektedir.
Köydeki en genç kadınlar bile, dedelerinin işlediği bu elbiselere ve halılara karşı büyük bir saygı gösteriyor.
“El dokuma yaparak hem geçmişi yaşatıyoruz hem de geleceğe bir iz bırakıyoruz. O yüzden ben de devam ediyorum” diyor 23 yaşındaki Elif.
4. Çaybaşı Köyü - Karasu
Çaybaşı, Sakarya’nın Karadeniz kıyısına yakın, saklı kalmış bir köyüdür. Fakat burada çok eski bağcılık gelenekleri hâlâ devam etmektedir. Çaybaşı’nda yılın belli dönemlerinde, köyün tüm kadınları toplanır ve üzüm bağlarından geleneksel şekilde üzüm kurutur.
Üzümlerin kurutulması, köyün en önemli hasat ritüellerinden biri haline gelmiştir. Kadınlar, bağdan topladıkları üzümleri kuru üzüme dönüştürürken, köyde büyük bir işbirliği havası eser.
“Burada üzüm hem tüketiriz hem de para kazanırız. Ama en önemlisi, bu işi büyüklerimizden öğrendik ve nesilden nesile aktarıyoruz” diyor Fatma Teyze, köydeki bağların başındaki kadın.
Sakarya'nın bu unutulmuş köyleri, sadece geleneksel tarım ve üretim yöntemleriyle değil, aynı zamanda günümüzden farklı yaşam biçimleri ve değerleriyle de dikkat çekiyor. Bir zamanlar bu köylerde yankılanan seslerin, bugün sadece hatıralarda yankılandığına şahit oluyoruz.